Nadproża to elementy konstrukcyjne ściany – belki wzmacniające, umieszczane w górnej części otworów okiennych lub drzwiowych, symetrycznie w stosunku do parapetów lub progów. Najprościej ujmując, podstawową funkcją nadproży jest wzmocnienie konstrukcji ściany i tym samym zapobieganie nadmiernemu obciążeniu drzwi lub okien, które się pod nimi znajdują. Oprócz funkcji praktycznej nadproża mogą odgrywać również istotną rolę dekoracyjną – oczywiście o ile nie zostaną ukryte pod pozostałymi warstwami wykończeniowymi. Współcześnie coraz częściej spotkać można nadproża ozdobione na przykład kamieniami. Co jeszcze warto wiedzieć o nadprożach? Jakie wyróżnia się rodzaje nadproży? Zapraszamy do lektury.
Nadproża – podstawowe informacje
Otwory ścienne, w których planowany jest montaż okien lub drzwi, zawsze muszą zostać wzmocnione przy użyciu nadproży – w ten sposób obciążenia oddziałujące na ścianę znajdującą się nad otworem, zostają przeniesione na ściany zlokalizowane po bokach otworu. Dzięki temu okna lub drzwi nie zostają obciążone ciężarem ściany, która się nad nimi znajduje – oczywiście pod warunkiem, że nadproże będzie poprawnie wykonane, a jego właściwości zostaną odpowiednio dobrane do cech danej ściany i otworu (uwzględnić należy między innymi kształt i wielkości otworu, a także materiały, z których została wykonana ściana). Jak łatwo się domyślić, nieprawidłowe wykonanie nadproży może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji. W pobliżu otworów okiennych i drzwiowych powstawać mogą głębokie pęknięcia lub tak zwane mostki termiczne, przez które uciekać może ciepło.
Rodzaje nadproży
Poszczególne rodzaje nadproży wyróżnia się na podstawie materiału, z którego zostały one wykonane. Podział ten uwzględnia następujące kategorie:
- Nadproża drewniane – płaskie belki wykonane z naturalnego drewna, najczęściej wykorzystywane w budynkach o konstrukcji drewnianej, na przykład domach z bali.
- Nadproża murowane niezbrojone – wykonuje się je z cegieł lub kamieni, formowanych na kształt płaskiej belki lub łuku.
- Nadproża murowane zbrojone – dostępne jako gotowe systemy lub wykonane z cegieł zbrojonych stalowymi prętami.
- Nadproża żelbetonowe – belki wylewane na budowie z żelbetonu lub prefabrykowane, gotowe do montażu. Czasem spotkać można je również w wersji ceramiczno-żelbetowej.
- Nadproża strunobetonowe – produkowane ze stali sprężającej i betonu.
Nadproża, a rodzaj ściany
Jak wspominaliśmy powyżej, rodzaj nadproży zawsze musi zostać dopasowany do rodzaju otworu oraz ściany, w której jest on wykonany. Szczególnym trudnym wyzwaniem może być wykonanie nadproży w bardzo dużych otworach okiennych i drzwiowych lub w przypadku otworów o niestandardowych kształtach. Nadproża muszą wówczas spełnić wymagania znacznej nośności, a przy tym zachować optymalną sztywność.
W ścianach jedno- lub dwuwarstwowych nadproża najczęściej wykonuje się z takiego samego materiału, jakiego użyto do wykonania ścian, na przykład z betonu komórkowego lub żelbetu.
W ścianach trójwarstwowych najlepiej sprawdzają się nadproża, które są łączone wspólną izolacją, dzięki czemu można zainstalować je zarówno na ścianie nośnej, jak i na elewacji.
Decydując się na odpowiedni rodzaj nadproża, warto pamiętać o tym, że nasz wybór może mieć znaczący wpływ na tempo budowy oraz, co za tym idzie, na koszty jego zastosowania. Przed podjęciem ostatecznej decyzji należy zawsze rozważyć więc wszystkie aspekty związane z konkretnym rodzajem nadproży.
